Vị trí địa lý: Hà Tĩnh nằm ở trung tâm trục Bắc – Nam của đất nước, tiếp giáp Nghệ An ở phía Bắc, Quảng Trị ở phía Nam, Lào ở phía Tây và biển Đông ở phía Đông. Đây là vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, quốc phòng và giao thương quốc tế.
Diện tích: Với diện tích hơn 5994.85 km², địa hình Hà Tĩnh trải dài từ dãy Trường Sơn hùng vĩ đến những bãi biển nên thơ, từ vùng trung du đến đồng bằng ven biển trù phú. Thiên nhiên ưu đãi cho Hà Tĩnh nhiều tài nguyên quý báu như rừng nguyên sinh Vũ Quang, hồ Kẻ Gỗ, đèo Ngang, sông La, sông Ngàn Sâu, cùng hơn 137 km đường bờ biển giàu tiềm năng kinh tế biển và du lịch.
Dân số: Toàn tỉnh hiện có gần 1.623.061 người, chủ yếu là dân tộc Kinh. Các dân tộc Thái, Mường, Chứt, Lào chỉ có vài trăm hoặc vài chục, thường sống xen ghép tại một số xã như Hương Khê, Hương Sơn, Vũ Quang.
Các đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh sau sáp nhập (Nguồn ảnh: BHT)
Đơn vị hành chính: Sau sáp nhập, hiện nay tỉnh Hà Tĩnh có 69 xã, phường.
- 9 phường gồm: Phường Thành Sen, Phường Trần Phú, Phường Hà Huy Tập, Phường Sông Trí, Phường Hải Ninh, Phường Hoành Sơn, Phường Vũng Áng, Phường Bắc Hồng Lĩnh, Phường Nam Hồng Lĩnh,
- 60 xã gồm: Xã Kỳ Xuân, Xã Kỳ Anh, Xã Kỳ Hoa, Xã Kỳ Văn, Xã Kỳ Khang, Xã Kỳ Lạc, Xã Kỳ Thượng, Xã Cẩm Xuyên, Xã Thiên Cầm, Xã Cẩm Duệ, Xã Cẩm Hưng, Xã Cẩm Lạc, Xã Cẩm Trung, Xã Yên Hòa, Xã Thạch Lạc, Xã Đồng Tiến, Xã Thạch Khê, Xã Cẩm Bình, Xã Thạch Hà, Xã Toàn Lưu, Xã Việt Xuyên, Xã Đông Kinh, Xã Thạch Xuân, Xã Lộc Hà, Xã Hồng Lộc, Xã Mai Phụ, Xã Can Lộc, Xã Tùng Lộc, Xã Gia Hanh, Xã Trường Lưu, Xã Xuân Lộc, Xã Đồng Lộc, Xã Tiên Điền, Xã Nghi Xuân, Xã Cổ Đạm, Xã Đan Hải, Xã Đức Thọ, Xã Đức Quang, Xã Đức Đồng, Xã Đức Thịnh, Xã Đức Minh, Xã Hương Sơn, Xã Sơn Tây, Xã Tứ Mỹ, Xã Sơn Giang, Xã Sơn Tiến, Sơn Hồng, Kim Hoa, Sơn Kim 1, Sơn Kim 2, Vũ Quang, Mai Hoa, Thượng Đức, Xã Hương Khê, Xã Hương Phố, Xã Hương Đô, Xã Hà Linh, Xã Hương Bình, Xã Phúc Trạch, Xã Hương Xuân.
Tôn giáo – Văn hóa và Du Lịch: Hà Tĩnh có số đông đồng bào theo Phật giáo, Công giáo và các tôn giáo khác như đạo Mẫu, đạo Nho, đạo Phật và tín ngưỡng thờ Thành Hoàng, để lại hàng trăm đền, chùa, miếu mạo như tháp Cửa Diêu, chùa Hương Tích, đền Tam Lang...
Con người Hà Tĩnh nổi tiếng với truyền thống yêu nước, đóng góp nhiều vào công cuộc đấu tranh giữ nước của dân tộc. Đây cũng là cái nôi văn hóa dân gian, sản sinh ra làn điệu Dân ca ví, giặm đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hà Tĩnh được mệnh danh là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, nơi sản sinh ra nhiều danh nhân kiệt xuất như: Nguyễn Du – đại thi hào dân tộc, Nguyễn Công Trứ – danh tướng, nhà thơ tài hoa, Phan Đình Phùng – lãnh tụ phong trào Cần Vương... Hiện nay, Hà Tĩnh có hơn 500 di tích lịch sử, văn hóa được xếp hạng, nổi bật như: Khu lưu niệm Nguyễn Du, đền thờ Nguyễn Công Trứ, Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, chùa Hương Tích - “Hoan Châu đệ nhất danh lam”, đền Lê Khôi, cùng nhiều lễ hội dân gian đặc sắc như lễ hội cầu ngư, lễ hội đền Chiêu Trưng... Không chỉ hấp dẫn bởi chiều sâu văn hóa, Hà Tĩnh còn mê hoặc du khách bởi thiên nhiên nguyên sơ với những bãi biển đẹp như Thiên Cầm, Xuân Thành, Kỳ Xuân; hệ sinh thái hồ Kẻ Gỗ, rừng Vũ Quang... hay vùng sinh thái Hương Khê – nơi hội tụ giữa rừng già, suối khoáng và bản làng nguyên sơ. Du lịch tâm linh, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển – núi, và đặc biệt là du lịch lịch sử cách mạng đang mở ra hướng phát triển bền vững cho Hà Tĩnh trong tương lai. Sự giao hòa, đan xen giữa văn hóa dân gian và văn hóa bác học làm cho môi trường văn hóa, giá trị nhân văn của Hà Tĩnh có sức thu hút du lịch rất lớn.
Giao thông: Mạng lưới giao thông ngày càng được đầu tư đồng bộ và hiện đại, với các tuyến huyết mạch như Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh, tuyến cao tốc Bắc – Nam (đang triển khai), đường sắt Bắc – Nam, cửa khẩu quốc tế Cầu Treo và cảng biển nước sâu Vũng Áng – Sơn Dương có khả năng tiếp nhận tàu 300.000 tấn. Bên cạnh đó, Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (Hương Sơn) giúp tăng cường kết nối với Lào. Hệ thống hạ tầng này không chỉ tạo đòn bẩy phát triển kinh tế mà còn kết nối Hà Tĩnh với các trung tâm lớn trong nước và khu vực ASEAN.
Từ một vùng đất còn nhiều gian khó, Hà Tĩnh đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ vào chiến lược phát triển bài bản, định hướng rõ ràng. Khu kinh tế Vũng Áng với dự án Formosa Hà Tĩnh là một trong những khu công nghiệp trọng điểm quốc gia. Cùng với đó, các ngành năng lượng, nông nghiệp công nghệ cao, chế biến – chế tạo, logistics… đang tạo ra lực đẩy mới cho sự phát triển toàn diện. Không chỉ là nơi chắt lọc những giá trị truyền thống, Hà Tĩnh hôm nay đang từng bước khẳng định mình trên bản đồ phát triển của cả nước và khu vực, với một diện mạo đổi thay, hiện đại nhưng vẫn giữ được hồn cốt văn hóa. Với nền tảng truyền thống vững chắc, tiềm năng tự nhiên phong phú, con người cần cù, hiếu học và hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện, Hà Tĩnh đang khẳng định vị thế là một địa phương năng động, phát triển toàn diện, mở rộng cánh cửa hội nhập và trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch – đầu tư Việt Nam.
BBT